Bij Fairspace kijken we met trots en dankbaarheid terug op de succesvolle opening van ‘Niet Mijn Schuld’, onze kunstexpositie over victim blaming na seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld. Deze expositie, die te zien was in WORM, bracht een breed scala aan perspectieven samen van mensen die na hun ervaring werden geconfronteerd met ongeloof, scepsis of zelfs onwil om hen te helpen. Het samenstellen van deze verhalen was een intens en confronterend proces, maar des te noodzakelijker. Toch is dit nog maar een fractie van de ervaringen die er zijn.
Een avond vol krachtige woorden en kunst
De opening werd ingeleid door Pascal Lansink-Bastemeijer, wiens woorden direct de urgentie van het onderwerp onderstreepten. Daarna volgden indrukwekkende performances van İmre İşmen en Elten Kiene, die met spoken word en poëzie op een indringende manier de impact van victim blaming voelbaar maakten.
Na deze bijzondere start werden bezoekers uitgenodigd om zelf door de expositie te lopen en letterlijk stap voor stap in Nia’s Dagboek te duiken – een collectief dagboek dat we hebben samengesteld met verhalen over victim blaming in verschillende contexten.
Victim blaming vanuit verschillende perspectieven
De expositie liet zien hoe victim blaming niet alleen invloed heeft op individuele ervaringen, maar ook hoe diep het is verweven in onze samenleving. De verhalen in het dagboek gaven inzicht in:
- De rol van de media – hoe framing en woordkeus in nieuwsberichten subtiel de schuld bij het slachtoffer kunnen leggen.
- Online reacties – de schadelijke en vaak genadeloze commentaren die mensen na seksueel geweld over zich heen krijgen.
- Institutioneel victim blaming – hoe bureaucratie en ongeloof slachtoffers verder kunnen isoleren in plaats van hen te steunen.
- Victim blaming bij mannen – het stigma en de stereotypes die mannen ervaren wanneer zij slachtoffer worden.
- Partnergeweld en huiselijk geweld – de complexiteit achter de vraag “Waarom ben je niet gewoon weggegaan?”
De expositie toonde hoe uitspraken als “Waarom liep je daar ’s avonds alleen?” of “Kon je niet gewoon wegrennen?” verder trauma veroorzaken en het voor slachtoffers moeilijker maken om steun te zoeken. Door deze vragen tastbaar te maken, willen we bezoekers laten reflecteren op hun eigen aannames en hoe ze bij kunnen dragen aan een samenleving waarin steun centraal staat in plaats van schuld.
Samen werken aan verandering
Hoewel victim blaming diepgeworteld is, geloven we dat verandering mogelijk is. Tijdens de expositie hebben we waardevolle gesprekken gevoerd, perspectieven geopend en ruimte gecreëerd om het ongemakkelijke bespreekbaar te maken.
We willen onze partner Sagitta Creatives bedanken voor het visueel en conceptueel tot leven brengen van deze expositie. Dankzij hun artistieke en inhoudelijke bijdrage kon Nia’s Dagboek op een krachtige en confronterende manier worden gepresenteerd.
Het gesprek over victim blaming stopt niet hier. We blijven ons inzetten om bewustwording te vergroten en maatschappelijke verandering te stimuleren. Wil je meer weten over dit project of samenwerken aan een toekomst zonder victim blaming? Neem gerust contact met ons op – we gaan graag in gesprek.
Daarnaast biedt Fairspace een training over hoe je op een traumasensitieve manier kunt reageren wanneer iemand vertelt over seksueel geweld. Deze training helpt individuen en organisaties om slachtoffers op een ondersteunende en veilige manier te woord te staan. Wil je hier meer over weten? Neem contact met ons op en ontdek hoe jij kunt bijdragen aan een samenleving waarin steun en begrip centraal staan.
Samen creëren we een samenleving waarin iedereen zich gehoord, gesteund en veilig voelt.
