Op 25 december onthulde Fairspace haar eerste expositie “Niet Mijn Schuld” over victim blaming en verhalen rondom seksueel geweld. De expo werd gehouden in WORM Rotterdam, een multimedia alternatieve kunst- en cultuurlocatie – een ruimte die veiligheid en inclusie hoog in het vaandel heeft staan en, in hun eigen woorden, als doel heeft: “…intimidatie de kop in te drukken!”
Dit laatste citaat komt uit de Ask for Angela-campagne van de locatie zelf, een initiatief uit het nachtleven dat in 2016 in het Verenigd Koninkrijk is ontstaan en sindsdien wereldwijd is overgenomen. Het creëert steun voor mensen in onveilige situaties door hen de mogelijkheid te geven discreet hulp te krijgen van barpersoneel door om ‘Angela’ te vragen. Wij van Fairspace waren benieuwd naar de uitrol van deze campagne en spraken met onderzoeker en ontwerper Lara de Moor (zij/haar), een van de mensen achter de implementatie, die onderzoek deed naar sociale veiligheid in het nachtleven tijdens haar tijd bij WORM.
V: Hoe ben je in je persoonlijke of professionele leven verbonden met het onderwerp ongewenst gedrag en intimidatie?
Lara: Ik werk nog steeds aan projecten rondom sociale veiligheid. Het is een onderwerp waar ik gepassioneerd over ben, maar dat me tegelijkertijd ook erg frustreert. Ik werkte al twee jaar bij WORM als floormanager toen ik met mijn onderzoek begon, en ik merkte dat de grenzen van mijn collega’s en mij voortdurend overschreden werden, zowel verbaal als fysiek. Ik dacht: “Verdomme, is dit de norm waarmee we moeten werken?” En veel mensen zeiden tegen ons: “Ja, dat hoort gewoon bij het nachtleven; zo is het nu eenmaal.” Dat frustreerde me echt en toen dacht ik: we moeten dit tot op de bodem uitzoeken.
Wat pijnlijk was, terwijl ik aan het onderzoek werkte, is dat ik me snel realiseerde hoezeer ongewenst gedrag genormaliseerd is. Als jonge vrouw werd ik lastiggevallen in de club, terwijl ik niet eens doorhad dat het grensoverschrijdend gedrag was. Daar kwam al die pijn en frustratie vandaan.
Nadat ik was afgestudeerd en mijn onderzoek voor de campagne had afgerond, werd ik docent aan de HKU en nu leer ik studenten hoe ze sociale veiligheid kunnen onderzoeken, ontwikkelen en implementeren in het openbare leven, van de club tot op kantoor. Ik hoop dat sociale veiligheid zo normaal wordt dat mijn baan in zekere zin niet meer bestaat. Er is zeker een overgangsperiode gaande met betrekking tot ongewenst gedrag en intimidatie. Er is een bal aan het rollen, maar er moet flink tegenaan geschopt worden en ik ben hier om dat te doen.
V: Hoe begon het concept van de Ask for Angela-campagne bij WORM en hoe zag de uitvoering eruit?
Lara: Op dat moment draaide er veel rondom het thema ongewenst gedrag. We onderzochten de Ask for Angela-campagne in het Verenigd Koninkrijk en leerden veel van eerdere casestudies van clubs in Londen – wat wel en niet werkt – zodat we het zo effectief mogelijk bij WORM konden implementeren. We vonden het belangrijk om een bekende campagne te hebben in plaats van iets compleet nieuws, een soort universeel teken dat mensen herkenden van ergens anders, maar dan aangepast aan de stijl van WORM zodat onze bezoekers zich ermee verbonden zouden voelen. We maakten informatieve posters met uitleg over de campagne en presenteerden onze huisregels, samengevat in vijf hoofdpunten, en we maakten ook stickers en onderzetters met de tekst “Raak het bier aan, niet mij”.
Voor de interne implementatie kregen we zelfs een training van Fairspace over hoe om te gaan met ongewenst gedrag en intimidatie. We hielden vergaderingen en zorgden ervoor dat iedereen (inclusief ons beveiligingspersoneel) op de hoogte was, wist wat te doen in dergelijke gevallen en hoe ermee om te gaan. We zorgden ervoor dat er getrainde teamleden achter de bar stonden die stap voor stap wisten wat ze moesten doen als iemand hen benaderde en om Angela vroeg.
We stuurden de campagneplannen ook naar het hele WORM-team lang voordat ze publiekelijk werden gelanceerd, zodat we de feedback van iedereen konden verzamelen. We konden namelijk wel iets maken op basis van ons onderzoek, maar iedereen bij WORM moest ermee kunnen werken. Ik denk dat dit een essentieel onderdeel was van de implementatie van de campagne – het naar buiten brengen zodat de hele WORM-gemeenschap eraan kon meewerken. Ik ben blij dat het niet bij een vaag idee binnen onze muren is gebleven; mensen moesten het zien, het weten, en het zou een tweede natuur moeten worden voor podia als deze. Ik denk dat er zeker een solide basis is gelegd en ik waardeer echt hoeveel vrijheid en steun we van het team bij WORM hebben gekregen om dit te doen.
V: Hoe waren de reacties op de campagne? Hoe voelde het om het gerealiseerd te zien worden?
Lara: Nou, ik werk niet meer achter de bar, maar ik krijg soms nog feedback van oud-collega’s dat ze veel complimenten krijgen van bezoekers over de campagne. Mensen herkennen het van andere bars, gelegenheden of van sociale media, dus ik denk dat het heel goed is dat we voor zo’n internationale oproep hebben gekozen, omdat het voor velen direct herkenbaar is. Het sluit heel goed aan bij wat voor soort ruimte WORM wil zijn, en het past ook visueel. Het maakt me blij om te zien dat foto’s van onze campagne – zoals de onderzetters of stickers – online worden geplaatst door bezoekers, en om te zien dat dit soort bewegingen ook uit de culturele en uitgaansscene groeien en andere openbare ruimtes of instellingen bereiken.
De campagne lijkt zich echt te hebben genesteld in de missie en visie van wat WORM is en in de toekomst zal zijn. Het is geweldig om te zien hoe initiatieven tegen ongewenst gedrag en intimidatie worden opgepakt en serieus worden genomen. Als mensen langskomen, de campagne zien en zeggen: “Oh, wow, dit hebben ze hier ook!”, dan voel je je als het ware erkend en bevestigd dat dit nodig was.
De sfeer hier voelt wel veiliger, met de nadruk op veiliger, want een ruimte kan natuurlijk nooit helemaal veilig zijn, maar het team van WORM houdt sociale veiligheid in gedachten en dat zie je niet alleen terug in hun programmering, maar ook in de mensen die er werken en hun waarden en ideeën.
Ik hoop dat dit soort initiatieven bij anderen het vuur aanwakkeren om ongewenst gedrag en intimidatie aan te blijven pakken, want dat is nog steeds nodig. Dus laten we hierover exposities blijven maken, laten we het gesprek gaande houden, want op een gegeven moment zal het zo normaal worden dat we ons geen wereld zonder sociale veiligheid meer kunnen voorstellen. Laten we die bal aan het rollen houden.
Je kunt hier meer lezen over de Ask for Angela-campagne van WORM. Ben je geïnteresseerd in een training van Fairspace over hoe je intimidatie kunt voorkomen en aanpakken? Bekijk ons trainingsaanbod. We helpen je graag!
Linkedin: Lara de Moor
Instagram: Lara de Moor
